Trong khi Quảng Ninh loay hoay tìm khoản ngân sách mỗi mùa 70-80 tỷ, tân binh Bình Định nhận đến 300 tỷ tài trợ để bước vào mùa mới. Một lần nữa lại phải nói đến những đồng tiền trước thềm V-League.
Quảng Ninh (áo xanh) là một ví dụ mới nhất cho thấy mặt trái của những đồng tiền đầu tư không sinh lời ở bóng đá Việt Nam. Ảnh: Nam Anh.
Trong một hoàn cảnh cụ thể do tác động từ Covid-19, việc một đội bóng tân binh như Bình Định nhận được số tiền tài trợ từ hai doanh nghiệp lên đến 300 tỷ trong ba năm, chắc chắn là một thông tin tích cực với bóng đá Việt Nam. Thế nhưng, điều đó không vẽ ra một viễn cảnh xán lạn nào. Từ năm 2015 đến 2018, tập đoàn FLC từng tiêu tốn 300 tỷ cho Thanh Hóa, đổi lại chỉ là một chức á quân và một mớ rắc rối đến mức phải trả lại đội bóng cho tỉnh. Nghĩa là, đoạn kết của Thanh Hóa, hay bây giờ là Quảng Ninh, đều giống nhau dù nhiều tiền hay ít tiền.
Làm bóng đá chuyên nghiệp, về lý thuyết, càng nhiều tiền càng tốt. Nhưng vấn đề là bao nhiêu mới gọi là đủ cho một đội bóng thi đấu ổn ở V-League. Theo qui chế bóng đá chuyên nghiệp, 35 tỷ đồng là mức tối thiểu cần để một đội bóng tham dự V-League, nhưng đây chỉ là con số dành cho hoạt động thi đấu. Trong khi đó, tiêu chuẩn của một CLB chuyên nghiệp bao gồm hệ thống ba tuyến trẻ và bắt buộc phải cử đại diện tham gia đầy đủ các giải vô địch lứa tuổi. Và, dù tiền bạc "xông xênh" hay không, công tác tổ chức thi đấu trên sân nhà phải đúng – đủ yêu cầu về chất lượng dịch vụ. Đấy là chưa kể phải có khoản ngân sách dùng để ... nộp phạt. Như vậy, con số 100 tỷ đồng mỗi mùa mà Bình Định được nhận không hẳn quá cao, nhất là khi họ vừa thăng hạng, cần rất nhiều tiền cho những chi phí ban đầu, trong đó khoản lớn nhất là nâng cấp đội hình đủ khả năng đá V-League.
Nhưng nghịch lý và sự bất ổn của V-League cũng từ đó mà ra. Quảng Ninh đã trụ ở V-League sáu năm một cách đường hoàng, hoạt động ngày càng bài bản, sân đẹp, cổ động viên đông và thành tích ổn định, nhưng không kiếm ra tiền để trả lương cầu thủ - thậm chí đã nợ từ tháng 7/2020. Vậy mà, một đội bóng vừa thăng hạng, tương lai chưa biết ra sao, lại "hút" ngay 300 tỷ một cách đơn giản. Nếu lấy Quảng Ninh làm căn cứ, chắc chắn Bình Định cũng sẽ thu không đủ chi, vậy thì dựa trên cơ sở nào để các doanh nghiệp rót vốn vào đó? Như vậy, vấn đề nằm ở CLB hay ở nhà tài trợ?
Hỏi cũng là đã trả lời: câu chuyện nằm ở nhà tài trợ. Tin tốt lành của Bình Định thực ra đáng lo hơn là vui. Lúc này, chắc chắn là không ai nghi ngờ quyết tâm của các nhà tài trợ khi họ đặt bút ký vào bản hợp đồng rót tiền, nhưng thái độ của họ trong năm kế tiếp ra sao thì không rõ. Bây giờ đồng ý cung cấp nguồn tiền lớn bởi là những doanh nghiệp, họ cũng biết nếu không đầu tư mạnh thì Bình Định sẽ không thể trụ nổi tại V-League trong hình hài của một đội bóng hạng Nhất. Đằng nào cũng tài trợ, nhưng bỏ tiền ít thì thà rằng không bỏ đồng nào còn hơn, bởi chắc chắn là không nên cơm cháo gì. Tâm lý hào hứng của doanh nghiệp trong giai đoạn này dễ hiểu, khi họ chưa trải nghiệm sự phức tạp của V-League. Nhưng như đã nói, ngay cả có được thành công như Quảng Ninh, thì cũng chẳng bảo đảm doanh nghiệp sẽ theo đuổi bóng đá lâu dài. Khi bắt đầu rót tiền, doanh nghiệp thường chỉ đưa ra lý do duy nhất: đam mê bóng đá. Nhưng họ lại có vô số lý do để ngưng tài trợ. Mà cay đắng ở chỗ, lý do nào cũng... hợp lý cả.
Cho đến lúc này, bản hợp đồng tài trợ được xem là nghiêm túc, có tính chuyên nghiệp, sòng phẳng, minh bạch nhất thuộc về Hà Nội FC khi thương hiệu SCG quảng cáo ngực áo với giá trị được cho là một triệu USD mỗi mùa. Nhưng rồi, cũng chỉ được hai mùa giải 2018 và 2019 là kết thúc. Nghĩa là, đội bóng có khả năng tạo ra giá trị lớn nhất của bóng đá Việt Nam hiện tại cũng không đủ khả năng tạo ra doanh thu đủ để tạo nên sự cân bằng tài chính trong hoạt động. Các đội bóng khác, đương nhiên càng không thể.
Cái gì cũng có hai mặt. Khi biết rằng, cho dù có đầu tư bài bản cho đội bóng thì cơ hội thu hồi vốn cũng là con số 0, thì đương nhiên doanh nghiệp chỉ nghĩ đến cái lợi trước mắt, đó là thành tích. Họ có thể đầu tư 300 tỷ cho ba mùa, thậm chí có thể rót nhiều hơn, nhưng bản chất của quá trình đó phải chăng chỉ là "dùng tiền mua danh hiệu". Nếu số tiền đó chảy vào hệ thống đào tạo trẻ, vào cơ sở vật chất và chăm sóc CĐV thì ít nhất, khả năng hợp tác sẽ kéo dài khi mà doanh nghiệp "tiếc công, tiếc của" mà quyết tâm theo đuổi bóng đá. Thậm chí, trong trường hợp hai bên nữa đường đứt gánh, CLB vẫn có nền tảng ổn định để tìm doanh nghiệp khác thay thế, hoặc có thể thông qua người hâm mộ gây sức ép để địa phương rót ngân sách duy trì, như câu chuyện tại Quảng Ninh hiện nay. Tiếc là, ngay khi vừa thăng hạng, đi kèm khoản tài trợ lớn, Bình Định cũng đã phải đặt một chỉ tiêu rất cao về thành tích. Đây là một điều bất hợp lý nhưng rốt cục, vì lý do nào đó, tất cả đều cố ý không đề cập đến.
Và cũng vì thế, bước vào năm tròn 20 tuổi của bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam, người ta lại khởi đầu mùa giải với những câu chuyện rất cũ: Mối lo về trọng tài, những khoản tài trợ lớn để nhắm đến thành tích "đột ngột" - một công thức rất cũ và bị đánh giá là thiếu hiệu quả, rồi tranh cãi nhau về chuyện ngoại binh – nội binh...
Loanh quanh cũng chỉ vì không thể tạo ra những đồng tiền từ bóng đá.
Song Việt
Không có nhận xét nào: